Op zondag 29 januari voert Messa di voce het concert uit met als thema ‘Muziek voor twee Spaanse Koningen’. Het concert wordt gegeven in de Waalse kerk te Delft.
Programma:
Misa Si bona suscepimus van de Morales
Gaude et Laetare van de Morales
een aantal wereldlijke stukken van o.a. Vasquez, Antxieta, Encina en Sedano
Toelichting op het programma door Karel Smagge:
De Morales werd rond 1500 geboren in Sevilla. Deze stad kon zich al geruime tijd beroemen op een stevig muzikale traditie. Door de verbinding met de Franco-Vlaamse componisten was er in Spanje overigens ook sprake van kruisbestuiving. De technieken die door o.a. Ockeghem, Josquin, Obrecht en Clemens waren ontwikkeld zijn dus ook royaal in de polyfone muziek van de Morales terug te vinden. De Morales had eigenlijk relatief weinig van de Spaanse stijl van zijn tijd overgenomen. In 1526 werd de Morales benoemd tot maestro in Avila, daarna volgen benoemingen in Plasencia en Napels. In 1535 werd hij als tenor aangenomen in het pauselijke koor van de Sixtijnse Kapel. Daar waren vooral Franco-Vlaamse zangers te vinden, die overigens ook bijna allemaal componeerden. In die tijd schijnt de Morales de mis “Si bona suscepimus” gecomponeerd te hebben. Het thematische materiaal heeft hij uit het motet met dezelfde titel van Philippe Verdelot, een tijdgenoot van hem, gehaald. Verdelot heeft hij mogelijk wel gekend, die werkte ook in die kapel, maar niet op hetzelfde moment, maar wel elders in Italië. Verdelot stond overigens ook bekend als een conservatieve componist. Het motet zal ongetwijfeld tot het repertoire van het pauselijke elitekoor gehoord hebben. De mis is polifoon en in een zeker voor die tijd in een enigszins conservatief abstract idioom geconcipieerd: woorduitbeelding is er eigenlijk niet echt in te vinden, eigenlijk is het een grote monumentale 6-stemmige constructie waar de woorden later als het ware opgeplakt zijn. De toonaard is bijzonder en ook de vele dissonanten die hij laat klinken.
De bezetting is die van de Sixtijnse Kapel, contratenoren, tenoren, baritons en bassen. Als de mis met een jongenskoor zou worden uitgevoerd dan werd hij hoger geïntoneerd en dat doen we dan ook. De Sixtijnse kapel werd juist in die tijd door Michelangelo voorzien van de bekende prachtige fresco’s. Het motet “Gaude et laetare” is een wereldlijk motet bij de inhuldiging van een kardinaal. Merkwaardig is dat zijn werken 30 jaar na zijn dood in 1553 pas zeer gewaardeerd werden in geheel Europa. Daardoor werd hij tot de belangrijkste Spaanse componist uit zijn tijd gerekend. In de tweede helft van het programma zingen we een aantal wereldlijke werken die voor een groot deel uit het Cancionero de Palacio van het begin van de 16de eeuw komen.
Uiteraard worden de werken begeleid door een instrumentaal ensemble, dat speelt op instrumenten zoals die juist in die tijd werden gebruikt. U hoort een schalmei, trombones, een Renaissance traverso, violen da gamba, een orgel en een virginaal.
